Ngày nay, thanh niên Việt Nam là đội ngũ quan trọng trong thời kỳ đổi mới. Thanh niên là lực lượng xung kích cách mạng,là nguồn nhân lực quyết định thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong quá trình tiếp tục phát huy vai trò quan trọng của mình, thanh niên Việt Nam đang đứng trước những thời cơ, thách thức từ tình hình trong nước và thế giới.
1. Thời cơ đối với thanh niên
Trong đấu tranh cách mạng Đảng, Bác Hồ đã giành cho thanh niên những đánh giá rất có ý nghĩa và quan trọng khẳng định vị trí, vai trò của thanh niên. Bước sang thời kỳ đổi mới đất nước, Đảng cộng sản Việt Nam tiếp tục thể hiện niềm tin sâu sắc vào thế hệ thanh niên Việt Nam, là lực lượng đi đầu trong cuộc đấu tranh chống nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban chấp hành Trung ương khóa VII nêu rõ: “Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn tùy thuộc vào thanh niên”. Và Nghị quyết về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” được thông qua tại Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung ương khóa IX tiếp tục khẳng định: “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đât nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội”.
Xuất phát từ quan điểm đó, Đảng luôn giành cho thanh niên sự quan tâm, chăm lo đặc biệt, giáo dục, bồi dưỡng và tạo điều kiện cho thanh niên phát triển, trưởng thành, phát huy mọi tiềm năng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Khẳng định thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, lực lượng xung kích đi đầu, trong nhiều năm qua, Nhà nước ta luôn luôn tăng cường công tác quản lý thanh niên. Việc Nhà nước ban hành và triển khai thực hiện Luật Thanh niên (28/11/2005), Chiến lược phát triển thanh niên đến năm 2020 và nhiều chính sách khác như: nâng cao trình độ học vấn, tay nghê, dạy nghề cho thanh niên, các chính sách khuyến khích đầu tư phát triển kinh tế, mở rộng giao lưu hợp tác quốc tế…vừa thể hiện sự quan tâm, tin tưởng của nhà nước vào thanh niên vừa là cơ hội để thanh niên phấn đấu, rèn luyện và trưởng thành.
Đất nước ta đang trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế thị trường với mục tiêu tạo nền tảng đến năm 2020 cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại; sự phát triển nhanh chóng của khoa học, công nghệ và nền kinh tế tri thức trong xu thế toàn cầu hóa, hội nhập rộng rãi hiện nay là cơ hội, môi trường thuận lợi để thanh niên Việt Nam thể hiện và khẳng định tài năng, trí tuệ, bản lĩnh tuổi trẻ, cống hiến cho sự phát triển của đất nước.
Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị xã hội lớn nhất của thanh niên Việt Nam. Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của nhà nước, sự quan tâm của các cấp các ngành Đoàn đã không ngừng lớn mạnh và trương thành. Những phẩm chất tốt đẹp của thanh niên: năng động, sáng tạo, bản lĩnh, trí tuệ cùng với truyền thống quý báu của Đoàn là điều kiện thuận lợi để Đoàn tiếp tục tập hợp, đoàn kết thanh niên vào tổ chức tạo nên lớp thanh niên “vừa hồng vừa chuyên” sớm thực hiện được sứ mệnh lịch sử của mình.
2.Thách thức đối với thanh niên
Tình hình thế giới diễn biến phức tạp, mau lẹ và khó lường đặt ra nhiều thách thức, khó khăn cho sự phát triển của đất nước, là những thách thức cơ bản đối với thanh niên Việt Nam hiện nay.
So với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới, trình độ phát triển của nước ta đang ở mức thấp, kinh tế còn gặp nhiều khó khăn…chưa đủ khả năng, điều kiện để đáp ứng tốt các nhu cầu về việc làm, thu nhập, học tập, lập nghiệp của thanh niên.
Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với phát triển nền kinh tế tri thức là cơ hội để thanh niên thể hiện tài năng, cống hiến cho đất nước. Nhưng yêu cầu, đòi hỏi của sự nghiệp này đang tạo ra nhiều thức đối với bộ phận thanh niên không có lý tưởng sống, trình độ học vấn thấp, năng lực chuyên môn yếu, thiếu sự sáng tạo.
Phát triển kinh tế thị trường là tất yếu khách quan đối với nước ta trong quá trình hội nhập và phát triển. Những thành tựu về phát triển kinh tế trong những năm qua đã chứng minh sự cần thiết phải tiếp tục phát triển mô hình kinh tế này ở Việt Nam. Tuy nhiên, chúng ta cũng không thể phủ nhận những biểu hiện tiêu cực của kinh tế thị trường đang có xu hướng gia tăng, lan truyền trong đời sống xã hội đặc biệt là thế hệ trẻ, tác động sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm, lối sống của thanh niên.
Việt Nam muốn tranh khỏi nguy cơ bị biệt lập, tụt hậu, kém phát triển nên chúng ta luôn tích cực tham gia vào quá trình toàn cầu hóa. Tuy nhiên, Đảng ta cũng chỉ rõ: toàn cầu hóa là một xu thế khách quan…chứa đựng nhiều mâu thuẫn, vừa có mặt tích cực vừa có mặt tiêu cực, vừa có hợp tác vừa có đấu tranh. Vì vậy, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ, dưới tác động của toàn cầu hóa những sản phẩm văn hóa đồi trụy, độc hại đang có nhiều thuận lợi để lan truyền nhanh chóng đến đạo đức, lối sống, nhân cách của thanh niên, tạo sức ép, gây nhiều khó khăn, phức tạp cho quá trình gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trong giới trẻ. Thêm vào đó, các tệ nạn xã hội như ma túy, mại dâm, băng nhóm… đang có xu hướng gia tăng và diễn biến phức tạp tác động xấu đến thanh niên.
Bối cảnh quốc tế và trong nước vừa có những thuận lợi vừa có những thách thức, khó khăn đối với thanh niên. Điều quan trọng là mỗi đoàn viên thanh niên phải cố gắng nỗ lực, rèn luyện, có bản lĩnh, năng lực, trình độ để chớp lấy thời cơ, vượt qua thách thức để khẳng đinh bản thân, tiếp tục cống hiến cho sự phát triển của đất nước, xứng đáng với niềm tin tưởng của Đảng, Nhà nước và dân tộc.
